Respectar los individus de las autras condicions. Lo testimòni d’Evelyn.
Aiceste cas del Doctor Brian Weiss aperten a una pacienta qu’a aquí lo nom d’Evelyn, ont es confirma la necessitat d’aprene de respectar las personas qu’apertenon a un collectiu alièn.
Segon lo Doctor Weiss, es frequent que los individus qu’an asirat a personas d’una autra condicion se reencarnan posteriorament en personas qu’apertenon justament a aquela condicion.
La tasca del terapèuta en aquel cas consistís en ajudar identificar, mejançant la tecnica de la regression, l’origina del conflicte, qu’es descobèrt en una vida passada. Pus tard, suggerís de realizar de progressions a ipoteticas encarnacions futuras dont lo resultat vària en foncion de l’actitud del pacient davant lo rèpte expausat.
Lo testimòni d’Evelyn.
Evelyn trabalhava en ajudant entrepresas a far de fusions o crompas, es a dire, ajudar a doas entrepresas a se jónher o a una d’elas a crompar l’autra. Quand las societats èran grandas, las ofèrtas èran abitualament de centenats de milions de dolars, e los onoraris que recebiá l’empresa d’Evelyn avián normalament sèt chifras. Ela recebiá una paga considerabla que sovent èra doblada o triplada amb las bonificacions de fin d’annada per la recompensar per aver aumentat la facturacion.
Aviá environ trenta cinc ans, èra magra e fisicament atractiva, amb la cabeladura negra e corta, gaireben l’estereotipe d’una executiva jove. La siá vestidura mostrava lo nivèl de son succès: tenguda e borsa de Chanel, mocador de còl d’Hermès, sabatas de Gucci, relòtge Rolex e colar de diamants.
Ça que la, quand la regardèri als uèlhs (quicòm qu’èra pas aisit de far, pr’amor que mirava endacòm mai quand se sentissiá observada) i vegèri tristesa. La lutz procedissiá dels diamant del còl, pas de son expression.
«Ai besonh d’ajuda», diguèt quand nos saludèrem.
Seguèt e comencèt de tòrcer sas mans nerviosas sus la fauda. Subram m’avisèri qu’aviá tendéncia de parlar amb d’oracions afirmativas simplas enonciadas en votz nauta pauc naturala.
«Soi malurosa.»
Se faguèt lo silenci.
«Contunhatz, preguèri.
–Darrièrament ai perdu lo mieu gaug.»
La frasa me semblèt estranhament informala. Remembrèri alavetz qu’èra una mencion de Hamlet. De còps los pacients prenon de mots d’autres a fin d’evitar d’utilizar los sieus; es un mecanisme de defensa, una forma d’amagar los sentiments. Esperèri que contunhèsse.
Se passèt un momenton.
«Abans m’agradava fòrça mon trabalh. Ara lo supòrti pas. Abans aimavi mon òme, sèm divorciats ara. Quand me cal lo veire, capiti quasiment de lo regardar a la cara.
–Quand comencèt aquest cambiament? –demandèri.
–Quand los atemptats suicidaris a Israèl comencèron.»
Aquela responsa absoludament inesperada m’estonèt. De còps, los cambiaments d’umor que supausan lo pas de la felicitat a la depression an l’origina en la mòrt d’un dels parents (lo paire d’Evelyn, coma aprenguèri pus tard, moriguèt quand ela era pichona), la pèrda del trabalh (per descomptat, aquel èra pas lo sieu problèma) o las sequèlas d’una longa malautiá (ela aviá d’excellenta santat fisica). Los atemptats suicidaris, excèpte quand l’atac es a un meteis, èran, per çò dire, un detonador pauc abitual.
Comencèt de plorar.
«Paures josieus. Paures josieus. Prenguèt alen e arrestèt de plorar. Los arabes son de salòps!»
Me semblèt estranh que diguèsse aiceste sort de mot, mostrava la ràbia qu’aviá.
«Sètz josieva, doncas?, demandèri.
–Del cap al pès.
–E vos parents, èran religioses coma vos?
–Non, pas gaire religioses. Ieu tanpauc. E los preocupava pas Israèl. Per ieu, es l’unic país qu’a importància. Los arabes son caputs a lo destruir.
–E vòstre marit?
–Ben, ditz qu’es josieu, mas qu’Israèl es pas important per el. Es una de las rasons per las que lo detèsti. Me regardèt amb ostilitat, benlèu pr’amor que mantenguèri la calma malgrat la veeméncia de sa passion. Escotatz, ai perduda la fam; me triga pas de manjar, ni lo sèxe, ni l’amor, ni lo trabalh. Me sentissi frustrada e insatisfacha. Capiti pas de dormir. Ai besonh de psicoterapia. Vos avètz de bona reputacion. Ajudatz-me.
–Per descobrir d’ont procedisson la ràbia e l’ànsia?
–Vòli recuperar la felicitat. Sentencièt, en baissant lo cap. Vau al cinèma. Vau far de crompas. Me’n vau al lièch, e pensi en coma asiri los arabes. Asiri l’ÒNU. Sabi qu’an fach de bonas causas, mas son dominats per d’antisemitas. Totes los vòts van contra Israèl. Sabi plan qu’exagèri. Sabi que me caldriá concentrar en d’autras causas, mas aqueles salòps d’arabes… Cossí pòdon tuar de mainatjons josieus? Cossí me pòdon importar d’autras causas?»
***
Provèrem la psicoterapia convencionala, en explorant la siá enfància en aquela vida, mas l’origina de la ràbia e l’ànsia que patissiá semblavan pas venir d’ailà. Acceptèt d’ensajar una regression.
«Tornatz al moment e al luòc ont sorgiguèt pel primièr còp la siá ira. Li demandèri quant dintrèt dins un estat ipnotic prigond, volguèri pas l’orientar pus, ela causiriá lo temps e lo luòc.
–Soi a la Segonda Guèrra Mondiala, anoncièt amb una votz grèu e masculina, fòrça regda e amb gèst d’incredulitat. Soi un oficial nazi, membre de las SS. Ai un bon trabalh. Me consacri a supervisar la carga de josieus en los vagons de bestial que los pòrtan a Dachau, ont van morir. Se qualqu’un ensaja de fugir, li tiri un còp de fuòc. M’agrada pas o far. M’impòrta pas matar un d’aqueles vèrms, mas m’agrada pas brica de gaspilhar una bala, que son caras e nos an comandat d’esparnhar municion s’es possible.»
Aquela despietadosa letania èra contrària amb l’orror pauc dissimulat de la siá votz e la leugièra estrementida de son còrs. Coma oficial alemand, benlèu sentiá pas res per las gents que tuava, coma Evelyn, en remembrant, patissiá un torment.
Ai descobèrt que per se reencarnar dins un collectiu concrèt (siá una religion, una raça, una nacionalitat o una cultura) lo mai problable es l’aver asirat en una vida anteriora, aver demostrat prejudicis o violéncia contra eles. M’estonèt pas qu’Evelyn foguèsse estada nazi. Sa veement posicion pro-Israel en aicesta vida èra una compensacion per l’antisemitisme d’un còp era, qu’ela aviá acabat en convertint en suscompensacion. L’òdi qu’aviá sentit pels josieus s’aviá transformat en una aversion parièra devèrs los arabes. Èra pas estranh que se sentiguèsse impacienta, frustrada e deprimida. Aviá pas avançat tròp en son viatge cap a la santat.
***
Après parlèt d’una autra part de sa vida coma alemand. L’armada aliada aviá dintrat en Polonha e èra mòrt al front pendent una acarnissada batalha. Pendent sa valoracion vitala, après morir en aquela existéncia, sentiguèt de remòrses e una granda culpa, mas aviá besonh de tornar per confirmar qu’aviá aprés la leiçon e per desdamatjar totes los qu’aviá prejudiciat quand èra alemanda.
Totes sèm d’armas, totes fasèm partida de l’arma unica, totes sèm parièrs, siam alemands o josieus, crestians o arabes, mas, çò sembla, Evelyn aviá pas aprés aquela leiçon. Lo sieu òdi aviá pas desaparegut.
«Anam far un experiment, prepausèri quand tornèt al present. Volètz?»
Acceptèt contenta.
S’acomodèt, sas mans contenguèron son jòc ansiós. Me regardèt amb expectacion.
«Cresi que sèm capables d’influir en las nòstras vidas futuras mejançant las nòstras accions en aicesta, comencèri. En aqueste instant, repercutissètz vòstra vida futura amb la ràbia que sentissètz vèrs los arabes, de la meteissa manièra que vòstre ancian òdi pels josieus influiguèt vòstra existéncia actuala. Ara, çò que vòli es que faga una progression fins a la que serà probablament vòstra vida seguenta se seguís la meteissa direccion de l’actualitat, se contunha d’èsser l’Evelyn d’uèi, se la persona que venguèt me demandar d’ajuda càmbia pas.»
La portèri fins a un estat ipnotic prigond e la guidèri fins a una vida futura qu’aguèsse de connexions amb la vida de l’oficial alemand e amb la vida actuala, marcada per las siás idèas anti-arabas. Aviá los uèlhs barrats, mas èra evident que vesián amb total clartat.
«Soi una gojata musulmana. Soi araba. Una adolescent. Soi en una barraca facha de fèrre blanc, coma las dels bedoïns. Vivi aicí dempuèi totjorn.
–Ont es aquela barraca?», demandèri.
Fronziguèt las ussas.
«Als territòris palestinians o a Jordania. Es pas clar, las frontièras an cambiat.
–Quora es passat aquò?
–Càmbian constantament. Mas tota la rèsta contunha parièra. La guèrra contra los josieus es pas acabada. Cada còp que i a un periòde de patz, los radicals o maganhan. E pr’aquò sèm paures. Serem totjorn paures. La siá votz devenguèt aspra. Es la fauta dels josieus, que son rics e nos ajudan pas. Sèm las siás victimas.»
Li demandèri qu’avancèsse en aquela vida araba, mas moriguèt pauc après «d’una malautiá» e foguèt pas capabla d’apondre res de pus. Per contra, poguèt entrevéser la vida posteriora a aquela. Èra un òme crestian e demorava en Africa orientala. Èra fòrça contrariat per l’aument de la populacion indó a la region. (Es pas de crèire, pensèri alavetz, los prejudicis morisson pas jamai.) A sa valoracion vitala, reconeguèt que i aviá totjorn agut e i auriá totjorn qualqu’un qui asirar, mas almens en aquel moment se produsiguèt, per fin, una epifania.
«L’amor e la compassion son los antidòts contra l’òdi e la ràbia. Assegurèt amb una votz cargada d’estonament. La violéncia servís solament a perpetuar lo patiment.»
Quand la tornèri al present, parlèrem de çò qu’aviá aprés. Sabiá que li caliá modificar sa apreension contra autres pòbles e autras culturas. Li caliá cambiar l’òdi per compreneson. Aqueles concèptes son faciles de comprene mentalament, mas pas d’assimilar coma forma de conducha.
«A agut besonh de doas vidas possiblas per o interiorizar, remarquèri, mas se poguèsse accelerar lo cambiament, ara qu’a captat lo concèpte al present, cossí serián alavetz las siás vidas futuras?»
***
Dins nòstra seguenta session, Evelyn faguèt una progression fins a una vida futura qu’aviá relacion amb la de l’oficial alemand e amb sa ràbia actuala.
«Ara anam ensajar una causa diferenta, li expausèri. Li cal se desliurar de totes los prejudicis de son existéncia actuala. Li cal ensajar de veire totas las armas e totas las personas coma parièras, coma èssers connectats per l’energia esperitala de l’amor.»
Li venguèt una granda calma. Aquò sembla, lo sieu futur aviá cambiat entièrament. Trobèt pas de vidas en Palestina ni en l’Africa orientala, mas aquò:
«Soi la directora d’una ostalariá en Hawaii. Es tanben un balneari. Pòrti una ostalariá e un balneari plan polits. I a de flors de pertot. Los clients provenon de tot lo mond, de païses e culturas desparièras. Venon per trobar una energia regenerativa. Es pas dificil, pr’amor que lo balneari es plan administrat e l’emplaçament es esplendid. Soriguèt amb la vision. Ai fòrça d’astre, pòdi gaudir de las installacions tot l’an.»
De segur que s’imaginar coma director d’un balneari fantastic en un luòc preciós environat d’aròma d’ibiscus es una fantasia fòrça agradiva. Aquò que vegèt Evelyn en aquel viatge al futur poiriá èsser estat perfièchament una illusion, una projeccion o una visualizacion de los sieus desirs. Quand mèni qualqu’un al passat, de còps es complicat de distinguir entre lo remembre real e la metafòra, entre imaginacion e simbòl. Ça que la, a las vidas passadas visualizadas se dispausa d’un indici d’autenticitat quand una persona parla una lenga que parla pas al present (fenomèn que se coneis coma xenoglossia), çò qu’indica qu’ofrís detalhs istorics fisèls. Un autre indici es que lo remembre provòque una emocion intensa. Dins las progressions, per contra, las emocions intensas son fòrça abitualas, de forma que la validacion es fòrça mai malaisida. Trabalhi sus la basa que, quitament se una progression se pòsca pas verificar, es un utís garidor fòrça eficaç. Òc, es possible que se donen de metafòras e de fantasias, mas çò important es la garison del pacient. Amb las regressions e las progressions, los simptòmas desapareisson, las malautiás remeton, e l’ànsia, la depression e la paur demòran mitigadas.
Degun a pas capitat encara cossí confirmar que lo futur imaginat siá vertadièrament çò que vendrà. Los paucs qu’an seguit mon selhatge en aicest camp d’investigacion se tròban de forma inevitabla amb aquela ambigüitat. Vertat que se un pacient realiza una progression cap a un moment futur de sa vida actuala, çò que veirà se pòt confirmar quand se complirà, mas quitament en aqueles cases i a la possibilitat que, en aver entrevist son futur, decidisca dirigir sa vida en aquela direccion concrèta. Lo fach qu’una vision siá produch de la fantasiá empedís pas que lo subjècte pòsca la far realitat.
Los pacients s’assètan davant ieu amb los uèlhs barrats. Tot çò que los arriba pel cap, siá una metafòra, un simbòl, una fantasiá o un remembre real, contribuís al procès de garison. Aquela es la basa de la psicoanalisi e tanben del trabalh que realizi, malgrat que l’espèctre de la miá activitat es mai ampla, doncas que compren lo passat aluenhat e lo futur. Per ma perspectiva de garidor, que las visions d’Evelyn suls lo passat e en çò qu’es per venir sián reales o pas, es pas important. Es probable que sa vida coma oficial alemand foguèsse cèrta, doncas son remembre èra acompanhat d’intensas emocions. E sabi del cèrt que sas visions d’existéncias futuras aguèron una fòrta influéncia en sa vida, doncas li transmetèron quicòm: se càmbias pas, anaràs repetir aquel cicle destructiu d’agressor e de victima, mas, se viras de l’autre costat, pòdes tot cambiar. Sas diferentas visions del futur li ensenhèron que podiá determinar son futur mejançant l’exercici del liure arbitri. E que lo moment de començar a o metre en practica èra lo present immediat.
Evelyn decidiguèt d’esperar pas sa pròcha vida per experimentar la gerison e per l’ofrir als autres. Als paucs meses de la nòstra darrièra session, daissèt lo sieu trabalh a l’empresa e dobriguèt un ostal de torisme rural a l’estat de Vermont. Practica regularament iòga e meditacion. Tant en aparència coma a l’interior, prigondament s’a desliurat de la ràbia e dels prejudicis que la rosegavan. Las progressions li permetèron aténher la felicitat que cercava quand recorreguèt a ieu. E ieu i descobriguèri un modèl de la fòrça de la progression e mai seguretat per l’utilizar coma instrument terapeutic.
Brian Weiss. Same Soul, Many Bodies (Molts cossos, una mateixa ànima).
Traduccion a l’occitan d’aprèp la version anglesa originala: Federico Merino.